Kredi kartında taksit atlatma veya taksit erteleme en basit tanımıyla bugün satın alınan taksitli bir ürün veya hizmetin ilk taksitinin takip eden ekstre tarihinde değil de bir ay sonra veya daha ileri bir tarihteki ekstreye kadar ertelenmesi olarak tanımlanabilir. Dönem dönem sektörel veya genel olarak kredi kartı hizmeti veren bankalar tarafından başvurulan bir ciro arttırma tekniğidir.
Bankalar kredi kartı sahiplerine neden taksit atlatırlar ?
Özellikle yıl sonları gibi belli dönemlerde tüketiciler, vergi dilimleri veya farklı nedenlerle azalan net gelir ve artan harcamalar nedeniyle bütçe açıkları yaşamaya başlarlar. Oluşan bu açıklar nedeniyle tüketiciler endişelenerek harcamalarında kısıntıya gitme eğilimi gösterirler.
Oysa kredi kartı şirketlerinin özellikle yılın son ayına dair ciroyla ilgili büyük hedefleri vardır. Bu büyük hedeflere ulaşabilmek için bankalar aralık ayında yapılan harcamaların fonlama maliyetini bazen kendi bünyelerinden, bazen de beraber çalıştıkları üye işyeriyle ortak karşılayarak taksitleri ertelerler. Taksit atlatma kampanyalarındaki asıl amaç, tüketicide sahte bir güven duygusu yaratarak harcamalarının hızını kesmesine engel olmaktır.
Yaza girerken tatil programları yapılmaya başladığı tarihlerde, bankaların tatil programı yapan tüketicileri daha pahalı tatil programlarına teşvik etmek için turizm harcamalarına taksit atlatma imkanı tanıması gibi sektörel ciroları arttırmaya yönelik kampanyalarına sık sık rastlamak mümkündür.
Yıl sonu taksit atlatma kampanyaları bu sene öne alınabilir
Yoğun olarak aralık ayında karşılaştığımız taksit atlatma kampanyalarıyla Türk tüketicisinin bu sene biraz daha erken karşılaşağını tahmin ediyoruz. Bunun bize göre birkaç sebebi var;
Bankaların kredi kartı ciro artışını öne çekme motivasyonları bunlardan biri. Bankalar, ekonomik kriz nedeniyle kredi politikalarını sıkılaştırdı. Yani tüketici kredisi, oto kredisi, nakit kredi verirken daha seçici davranıyorlar. Bu da sene başında bu branşlarda yaptıkları gelir hedeflerinde sapmaya yol açacak ve bu sapmayı halihazırda kredi limitleri onaylanmış kredi kartı portföyünden kapatmaya çalışacaklar. Kredi kartı cirosunu arttırma konusunda etkili yöntemlerin başında gelen taksit atlatma sayesinde ciroyu arttırarak kredi kartı borcunu taksitlendirmek zorunda kalan tüketicisi sayısını da arttırabilecekler. Kredi kartı faizlerinin yukarda bahsettiğimiz branşlara oranla ne kadar fazla olduğunu artık hepimiz biliyoruz.
Diğer bir neden mağazaların ciro artışını öne çekme motivasyonu. Yaz boyu mağazaların cirosunda bir düşüşün olması kaçınılmazdır. İnsanlar tatile çıkar, güzel havalar insanları alışveriş merkezlerinden uzaklaştırır. Öte yandan Türkiye mağazacılığında yer alan ürünlerin önemli bir kısmı ithal ve yaz başından beri mağazacıların stoklarında tuttukları, YTL avro ve dolar karşısında güçlü pozisyonda iken tedarik edilmiş ürünler. Mağazalar içinde bulunulan ekonomik şartlar nedeniyle aylardır stoklarında taşıdıkları bu malları bir an evvel nakite dönüştürerek açık pozisyonlarını kapatmak isteyecekler.
Üçüncü neden de devletin tüketicilerin harcamalarını arttırmak konusundaki motivasyonu. Daha önce de bahsettiğimiz gibi gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerinde tüketicilerin harcamalarının devamlılığını sağlamak çok önemlidir. Yeterli kaynağı olmasa tüketicinin yaptığı harcamalar nedeniyle oluşan ekonomik hacimden devlet kdv, ötv, öiv, bsmv ve kkdf alabilecek. Harcama olmazsa devletin bu kaynaklarında eksiklik olacak ve dünyada borçlanma maliyetlerinin çok arttığı bu dönemde devlet gelirlerini düşürmek istemeyecektir. Türk tüketicisi kendine ait olmayan bir geliri harcamayı azalttığı anda, hükümet de tüm dünyada yaşanan ancak Türkiye’de yaşanmadığını iddia ettiği krizin birkaç mislini yaşayacağından ve bu konuda herhangi bir önlemi henüz almamış olduklarından, tüketimin arttırılmasına sebep olacak bu kampanyaları destekleyecektir.
Taksit atlatma iyi bir şey mi kötü bir şey mi ?
Taksit atlama kampanyalarının tüketicinin aleyhine bir organizasyon olduğunu söylememize imkan yok. Sonuçta bugün ihtiyaç duyduğu bir ürün veya hizmetin maliyetini ileri bir tarihe üstelik taksitle kim ödemek istemez ki? Burada işin dikkat ve özen isteyen kısmı, bu imkanı kullanırken aşırıya kaçmamayı becerebilmek. Bunun için tüketiciler harcamalarını gerçekleştirirken (ister taksit atlatmalı olsun, ister atlatmasız, ister nakit olsun) birkaç şeye dikkat etmeliler :
- Tüketiciler öncelikle gelirlerinden çok harcama yapmamaya, imkan varsa harcamalarından kısıp tasarruf yapmak için kaynak ayırmaya çalışmalılar.
- Harcamalarını tüketici finansmanı ürünleri ile gerçekleştirmeyi planlayanların, geleceğe yönelik gelirleri ile ilgili tahminde bulunurken %5’ten yüksek artış beklentisinde olmamaları gerekir ve geleceğe yönelik harcamalarındaki artış bunun en fazla 1 puan altında olmalıdır.
- Özellikle şu anda dünyanın içerisinde bulunduğu döneme benzer dönemlerde gelecek ile ilgili tahminlerde ve geleceğe yönelik harcamalarda çok daha temkinli olunmalı, hatta bu harcamaların azaltılması yoluna gidilmelidir.
Taksit atlatma olsun veya olmasın tüketicilerin kredi kartı kullanmadan önce kendilerine dürüst olarak cevap vermeleri gereken en önemli soru yapılacak harcamanın kişinin mevcut yaşam standartını arttırmaya yönelik bir harcama olup olmadığıdır. Aksi halde kredi kartı ile yapılan bu harcamalar insanoğlu için tasarlanmış en acımasız tuzaklardan birine dönüşebilir. Yaşam standartını yükseltmek için kullanılması gereken yöntemlerden birincisi birikim yapmak ve tutumlu olmak, ikincisi ise ihtiyaç halinde bilinçli bir şekilde en uygun kredi ürününü seçmek olacaktır.