30 Nisan 2020 itibariyle ödeme sistemleri çok ilginç bir gelişme ile adeta sarsıldı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Bankalararası Kart Merkezi’ne (BKM) hakim ortak olarak hissedar olduğunu duyurdu.
Bir çoğumuz BKM’yi ilk yerli ve milli ödeme sistemi olan Troy ve belki de Türkiye’nin en büyük online ödeme platformu BKM Express sayesinde tanıyor. Ama BKM kartlı ödemelere ilişkin ortak sorunlara çözüm bulmak, ülkemizdeki banka ve kredi kartları kural ve standartlarını geliştirmek amacıyla 1990 yılında kuruldu.
BKM işleticisi olduğu Yurtiçi Takas ve Hesaplaşma Sistemi adındaki ödeme sistemi ile banka kartları, kredi kartları ve ön ödemeli kartlarla yapılan işlemler dolayısıyla bankalar ve kart faaliyeti gerçekleştiren diğer kuruluşlar arasındaki ödemelerin gerçekleşmesi için gerekli takas ve mutabakat hizmeti sunmaktadır. Bir çok ülke ve Avrupa Birliği’nde bu hizmetler Visa veya MasterCard tarafından yapılırken; Türkiye ileri bir vizyon örneği göstererek bunun kendi bünyesinde faaliyet gösteren bankaların işbirliği ile uluslararası standartlara uygun bir şekilde devam ettirmektedir.
Haziran 2015 tarih ve 29391 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile BKM‘ye ödeme sistemi işleticisi olarak faaliyet izni verilmiştir. 12 Kasım 2019 tarihli ve 7192 sayılı Kanun ile, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’un 8. maddesinin dördüncü fıkrası olarak eklenen hüküm uyarınca TCMB “ödeme ve menkul kıymet mutabakat sistemlerinin kesintisiz işletimini sağlamak amacıyla sistemik öneme sahip kurulmuş veya kurulacak sistem işleticilerine hissedar olabilme yetkisi” verilmişti.
İşte 6493 sayılı Kanun’un 8. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası BKM’ye hâkim ortak olarak hissedar olduğunu açıklamış oldu.
Yapılan açıklamada BKM’nin, TCMB’den aldığı izinler kapsamında gösterdiği faaliyetler nedeniyle ülkemiz ödeme sistemleri açısından sistemik öneme sahip bir sistem işleticisi olarak değerlendirildiğinin altı çizilip; TCMB, tarafından belirlenen ödemeler altyapısına ve yenilikçi iş yapış yöntemlerine ilişkin önemli geliştirme alanlarında yapılacak çalışmalar açısından BKM’nin, mevcut durumda üstlendiği ve temel olarak kartlı ödemeler alanına odaklanan rollerine ilave olarak önemli görevler üstlenmesinin planlandığı belirtildi.
Soner Canko ayrıldı
Merkez Bankası’nın BKM’ye hakim ortak olarak hissedar olması, kurum üst yönetiminde de değişikliğe yol açtı. Gelen bilgilere göre Soner Canko 2011 yılından beri görev yaptığı Bankalararası Kart Merkezi’ndeki görevinden ayrıldı. Kararın ardından Soner Canko, 9 yıl önce oturduğu Genel Müdür koltuğuna veda ederken, Genel Müdürlük görevine 1 Mayıs 2020 tarihi itibarıyla Celal Cündoğlu vekaleten atandı.