BKM ve ona bağlı olarak ödeme sistemlerinde faaliyet gösteren bankalar, alışverişlerde nakit yerine banka kartı kullanımını yaygınlaştırmak için 12 yıl sürecek bir kampanya başlattılar. Daha önce sizlerle paylaştığımız Baybaynakit.com da bu kampanyanın internet bacağı. Kampanyanın hedefi, 2023’te nakitsiz bir Türkiye yaratmak. Herkes kredi kartı kullanamayacağına göre bu amaca ulaşmak için gerekli araçlardan bir tanesi de alışverişlerde banka kartı kullanımını artırmak.
Öte yandan banka kartı kullanımında özen gösterilmesi gereken bazı konular var ki, bunlara dikkat edilmediği takdirde mağduriyetler yaşanabilir. İşte banka kartı kullanımında bizim tespit ettiğimiz önemli konular…
Her şeyin başı şifre
Banka kartı ile ilgili yaşanan mağduriyetlerin en başında kartların kötü niyetli kişiler tarafından şifre kullanımı geliyor. Bunun sebeplerine bakıldığında, kart şifresi olarak kişilerin kendi doğum tarihlerini veya kolay tahmin edilebilen ardışık sayıları (1234 gibi) kullanmaları ilk sırada geliyor.
Kredi kartı, banka kartı olsun veya ön ödemeli kartlar olsun, kullanım sırasında şifre gerektiren ödeme sistemlerinde kesinlikle kimlik bilgilerinde yer alan doğum tarihi gibi bilgilerin kullanılmaması gerekir. Bunun yerine sizin yaşamınız boyunca oldukça sık kullandığınız ama insanların o kadar dikkat etmeyeceği okul numaranız ve sizin için önemli birisine ait bir tarihi (resmi belgelerde yazılı olmamak kaydıyla) kullanabilirsiniz. Resmi belge konusunda tek istisna evlilik tarihidir. Evlilik tarihinin yazılı olduğu resmi belge evlilik cüzdanıdır. İnsanlar çantalarında evlilik cüzdanlarıyla dolaşmazlar. Dolayısıyla çanta veya cüzdanı ele geçiren kötü niyetli kişiler evlilik tarihini içerideki resmi evraklardan bulamazlar.
Şifreyi kartın arkasındaki imza bandına ya da kartın üzerine yazmak veya kağıda yazarak cüzdanda saklamak da hatalı bir yöntemdir. Bu şekilde karta yeterince yaklaşan biri banka kartıyla beraber kullanım için gerekli olan şifreye de kolayca erişebilmiş olur. Unutmayın, kartın arkasındaki alan imza örneği bırakmak içindir.
ATM kullanımı
Şifrenizi korumak için gerekli önlemlerin tamamına dikkat etseniz bile, maalesef kötü niyetli insanların teknolojiyi de kullanarak haksız kazanç sağlamaya çalıştığı bir dünyada yaşıyoruz. “Off site” olarak bahsedilen banka dışında yer alan ATM’ler bu kişilerin en çok hedef aldıkları lokasyonlar. Bu kişiler ATM’lere ustaca gizledikleri cihazlarla banka veya kredi kartındaki manyetik bandın üzerinde yer alan kart bilgilerini “skimmer” denilen cihazlarla kopyalayıp, şifre girişlerini de gizli kameralar vasıtasıyla kaydettikten sonra, banka veya kredi kartınızın bağlı bulundukları hesaplara erişmek için her türlü bilgiye sahip olabiliyorlar.
Bu nedenle çok zorunlu kalmadıkça ve özellikle mesai saatleri dışında banka şubelerinin dışında ve uzakta konumlandırılan off site dış mekan ATM’lerini tercih etmekten kaçınmak gerektiğini düşünüyoruz. Kullanmak zorunda kalsanız bile kartınızı cihaza sokmadan önce kartı sokacağınız yerde bir aksesuar varsa, öncesinde elinizle yoklayarak güvenli bir şekilde sabitlenip sabitlenmediğini kontrol etmenizde fayda var. Kullanırken de bir elinizle şifre girerken, diğer elinizle ATM yakınlarında birisi olmasa da yerleştirilmiş bir kamera varmışçasına şifre girişinizi gizlemek de aklımıza gelen önlemlerden bir tanesi. Kartınızı makineye kaptırdığınızı düşündüğünüz anda çevreden yardım almak yerine, hemen bankayı aramanız uygun olacaktır. Başkasının sizin adınıza cep telefonundan bankayı arama tekliflerini kabul etmeyin.
İnternetten alışveriş
Türkiye’de internetten alışverişin hacminin oldukça büyümesi bekleniyor.Dünyada internet satışında öne çıkan markalar Türkiye’deki yatırımlarını artırmaya başladılar bile. Bununla birlikte internetten alışveriş hacimlerinin artmasına imkan sağlayabilmek için banka kartı ile online alışverişlerin de teşvik edilmesini bekliyoruz.
Genel olarak online alışveriş yapılmadan önce tüketicilerin yanıt araması gereken üç önemli soru vardır. Kısaca bunları irdeleyelim :
Online alışveriş yapılmak istenen web sitesi ne kadar güvenli?
İnternette alışverişin en büyük motivasyonu daha avantajlı fiyattır. Ancak her avantajlı fiyat sunan web sitesinin iyi niyetli olduğunu söylemek maalesef imkansız. Ürünün fiyatı kadar, satan web sitesinin şöhreti de önemlidir. Daha önce alışveriş yapmadığınız veya yakın çevreniz tarafından online alışveriş için tercih edilmemiş web sitelerinden alışveriş yapmaktan kaçının.
İşlem yaptığım bilgisayar ne kadar güvenli ?
Günümüzde internette gezinen araçların konfigürasyonu çoğunlukla standart. Örnek vermek gerekirse, sitemize gelen ziyaretçilerin %90’ı Windows işletim sistemi kullanıyor. Yine bu ziyaretçilerin %60’ı ise tarayıcı olarak Internet Explorer’ı tercih ediyor. İnternet kullanımında hâkim standartlar hackerların da bu kitleyi kendilerine hedef seçmesine yol açıyor. Bu yüzden online alışverişleri bu yaygın standartların dışında gerçekleştirmek önemli. Yani Windows işletim sisteminiz varsa, online alışveriş için Internet Explorer dışında bir tarayıcı (Firefox, Safari, Chrome vs.) tercih edebilirsiniz.
Kişiler ne kadar dikkatli veya tecrübeli olurlarsa olsunlar, alışveriş sırasında kullandıkları bilgisayardaki bilgiler, onu kullanan kişilerin ziyaret ettiği bir site, açtığı bir dosya veya sosyal medyada açtığı bir link yüzünden kötü niyetli kişilerin erişimine açık olabilir. Bu yüzden evinizde kullandığınız bilgisayarlarda tanımadığınız kişilerden gelen (veya tanıdığınız kişilerden gelen şüpheli) dosya ve linkleri açmaktan kaçının. Güncel bir virüs programı kullanmak bilgisayarın güvenliği için önemli bir ihtiyaçtır.
Ayrıca alışveriş yaparken işlemlerinizi genel kullanıma açık internet kafelerde yer alan terminallerden yapmaktan kaçınmak da gerekiyor. En iyisi bu tür alışverişleri iş yerinizdeki bilgisayarlardan yapmak, ama günümüzde birçok işyeri mesai verimliliğini sağlamak adına bu siteleri erişimi engelledikleri için, bu imkan ne kadar insan için uygun tam olarak kestirmek mümkün değil maalesef.
İşlem yaptığım ödeme aracı doğru mu ?
Ödeme araçlarının internet üzerinde alışverişlerde kullanım kolaylığını kimse inkar edemez. Ancak internet üzerinden güvenli alışverişlerde kullanılan ödeme araçları vasıtasıyla erişilen fon miktarı çok önemli. Yüksek limitli bir kredi kartı veya bağlı bulunduğu hesapta büyük miktarlarda para bulunan banka kartlarını online alışverişlerde kullanmak, bu fonları riske etmek anlamına gelir. Bu yüzden sanal kart veya PayPal gibi online ödeme alternatiflerini kullanmak daha avantajlı olacaktır.
Kullanım daha da yaygınlaşacak, önleminizi alın
Alışverişlerde nakit kullanmak yerine banka kartınızı kullanmak daha pratik. Biz de Tuketicifinansman.net olarak 2012 ve onu takip eden yıllarda tüketiciler tarafından banka kartlarının kullanımının artmaya başlamasını bekliyoruz. Visa/Mastercard gibi büyük ödeme sistemlerinin de Türkiye’ye pazarlama stratejisi olarak bu konuda önemli bir bilgi birikimi aktarmaya başladığından da haberdarız. Bu fırsatlardan yararlanırken kart şifre güvenliği, dikkatli ATM/üye işyeri seçimi ve banka kartıyla online alışverişlerden kaçınmak mevcut risklerin önemli bir kısmını bertaraf edecektir.