BDDK’nın krediler ve kredi kartındaki yeni düzenlemesiyle taksitle yapılan alışverişlere sınırlama getirildi. Bunlardan belki de en çok ses getireni, cep telefonunun taksitle satışının engellenmesi oldu. Ancak sivri Türk zekası bu yasağın etrafından dolaşmak için neredeyse her hafta yeni yöntemler geliştiriyor. Cep telefonunu taksitle satışı yasak olsa da, diğer ürünlerin satışında taksit engeli bulunmuyor. Satıcılar da bunu fırsata dönüştürmekte geri kalmıyorlar. Sizler için basında çıkan bu uygulamaları kısaca özetledik:
Taksitle hediye kartı
Teknoloji mağazaları önce tüketiciye kredi kartına taksitle hediye kartı satışı yapıyor, sonra bu hediye kartının karşılığında cep telefonu veriyor. Hediye kart sistemi şu şekilde işliyor:
Büyük teknoloji marketler müşterilerine, sevdiklerine özel günlerde hediye olarak bir ürün almak yerine, o mağazada istediği herhangi bir ürünü satın almak için içine belirlenen tutarda para yüklemesi yapılan bir kart satıyor. Örneğin müşteri bu karta 400 TL’lik para yüklemesi yapılmasını istiyor. Mağaza bu kartı 400 TL karşılığında müşteriye satıyor. Müşteri de hediye kartı istediği kişiye hediye ediyor. Kart sahibi daha sonra bu mağazaya giderek 400 TL karşılığında ürün satın alıyor.
Taksite cep telefonu almak isteyenlere ise bu kartın satışı taksitle yapılıyor. Özellikle pahalı telefon almak isteyenlere öncelikle hediye kartı almaları tavsiye ediliyor. Tüketici öncelikle satın alacağı cep telefonunun bedeli kadar hediye kart alıyor. Bu kartlar almak için de taksitli kredi kartını kullanıyor. Teknoloji mağazaları da müşterisine 9 aya kadar taksit yapıyor. Daha sonra müşteri hediye kartını kasaya teslim ederek istediği cep telefonuna kavuşuyor.
Satın alınan bu kartlara 9 aya kadar taksit yapılabiliyor. Bu hediye kartlarının taksitle satılmasının önünde herhangi bir yasal engel bulunmuyor. (13.05.2014 – BDDK’nın yeni düzenlemesiyle hediye kartlara taksit yapılması yasaklandı.)
Cep telefonu 20 TL, kılıf taksitle 2000 TL
Kayserili bir esnafın basına haber olan uygulaması ise keskin zekaya bambaşka bir boyut getiriyor. Cep telefonlarının satışında taksit yasakken, aksesuarların taksitle satışında herhangi bir engel bulunmuyor. Bunu fırsata çeviren esnaf, 2000 TL’lik cep telefonunu taksitsiz olarak 20 TL’ye, aksesuar olarak satılan cep telefonu kılıfını müşteriye kredi kartına 9 taksitle 2000 TL’ye satıyor.
Satıcı düzenlediği faturada da bunu “Cep telefonu 20 TL, Cep telefonu kılıfı 2000 TL” diye belirtiyor. Cep telefonunun KDV’si de kılıfının KDV’si de yüzde 18 olduğu için bu olayda Maliye’nin KDV kaybı yok. Cep telefonu düşük fiyata satılıyor ama telefon kılıfı cep telefonu fiyatına satıldığından, toplam gelirde de bir düşüklük olmuyor.
Uygulama diğer illerde de hızla yayılıyor ama Hürriyet gazetesi yazarı Şükrü Kızılot‘un bu uygulamayla ilgili bir uyarısı var: “Gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte, bu muamele veya durumu mahiyet ve miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan belge ‘muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge’ sayılıyor.” Bunun yaptırımı da “18 aydan 3 yıla kadar hapis cezası” oluyor. Bu uygulamada “vergi kaybının bulunması” koşulu aranmıyor. Cep telefonu satışının 10 TL, kılıfının 1.000 TL olarak belirtilmesi olayında da toplamda bir vergi kaybı olmasa da “gerçeğe aykırı yansıtma” nedeniyle hapis cezası uygulanabilir. Aman dikkat!”
Cep telefonu tutarı kadar kredi çekmek
Taksitle cep telefonu alabilmek için son yöntem de bankalardan geldi. Bazı bankalar firmalarla anlaşma yaparak alışverişleri bireysel krediye çevirip taksitlendiriyor. Sistem ise şöyle işliyor:
Tüketici, cep telefonu satan bir firmadan gidip istediği telefonu kredi kartına tek çekimle satın alıyor. Daha sonra tüketici elindeki kredi kartı slibi ile bankaya gidip alışveriş yaptığını gösteriyor. Bunun üzerine banka, tüketiciye ürün için ödediği parayı nakit olarak verip karşılığında 12 taksitli bireysel kredi açıyor. Kredinin faiz oranı ise yapılan alışverişin tutarı ve hangi firmadan alışveriş yapıldığına göre değişebiliyor.
Tüketici bu sayede peşin aldığı ürünü taksitle ödeyebiliyor. Sektör kaynakları şimdilik bu uygulamanın iki banka tarafından yapıldığı bilgisini veriyor.
BDDK’nın bu yeni yöntemler konusunda nasıl bir önlem alacağı merak konusu. Ancak esnafın bu konuda söylediği bir cümle, bu önlemler alınsa bile işe yaramayacağını düşündürüyor: “Ne yaparlarsa yapsınlar, ben bu cep telefonunu bir şekilde taksitle satarım !”