Ekonominin nispeten daraldığı, bankaların kredi musluklarını kısmasa da ne tarafa doğru çevirdiklerine dikkat ettikleri bir dönemdeyiz. Findex Kredi Notu, bankaların kendilerine kredi veya kredi kartı başvurusunda bulunan gerçek veya tüzel kişilerin talip oldukları tutarı ve faizini geri ödeme olasılığını gösteren bir sayısal değerdir.
Ana faaliyet konuları para ve sermaye piyasaları ile sigortacılık olan mali kurumlar arasında, bireysel kredilerin takip ve kontrolünü sağlamak üzere paylaşılan verilerin işlemden geçirilmesi sonucu ortaya çıkar.
Kimlerin findeks kredi notu vardır?
Günümüzde bankalar ve BDDK tarafından kredi ve kredi kartı gibi finansal borçlanma araçları vermeye yetkilendirilmiş firmalardan tüketici, ihtiyaç, oto, konut kredisi (mortgage), kredi kartı ve kredili mevduat hesabı kullanmış kişilerin yanı sıra, bu ürünleri kullanmış yakınlarına kefil olmuş tüketicilerin hepsinin bir Findeks Kredi Notu bulunuyor.
Findeks Kredi Notu kişinin borçlanma araçlarını kullanma performansını gösteren bir rakamsal değer olması nedeniyle bir kader değildir. Performansınız geliştikçe bu değer de artacaktır. Gerçek zamanlı olmasa da bir aylık bir zaman farkıyla durumunuzun resmini gösterir.
Findeks Kredi Notu’nuz belirlenirken hangi kriterler, ne kadar etkilidir?
Bankalar ve finansal kurumlar için birinci öncelikli amaç, borç verdikleri parayı belli bir kar marjı ile geri alabilmektir. Kredi notu, talepte bulunan kişinin borcunu geri ödeme olasılığının rakamsal bir değeridir. Kredi notu hesaplanırken 5 farklı kriter, farklı ağırlıklarla değerlendirilir:
1. Kriter tüketicinin kullandığı bireysel kredi ve kredi kartı geri ödeme performansıdır. Buradan ortaya çıkan rakamsal değerin %30’u ağırlıkla alınır.
2. Kriter olarak tüketicinin kurumlarda sahip olduğu mevcut hesap ve borç durumu, yani kendisine toplam tahsis edilen limitin ne olduğu, bunun ne kadarının müsait olduğu, yani ne kadarının geri ödemesinin yapıldığı %25 ağırlıkla alınır.
3. Kriter olarak tüketicinin yeni kredi arayışında olup olmadığının rakamsal değeri % 20 ağırlıkla dahil edilir. Yani kredi veya kredi kartı başvurusunda bulunmak istediğinizde, kısa süre içerisinde farklı kurumlardan çok sayıda başvuruda bulunulması, Findeks Kredi Notu’nuzu olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden ihtiyacınız olduğunda başvurularınızı sınırlı tutmalısınız.
4. Kriter olan kredi kullanım yoğunluğu, kişinin banka ve finans kuruluşları ile süregelen düzenli ödemelere sahip ilişkisini ortaya koyan kriterdir. Düzenli olarak kredi kartı kullanan ve çeşitli dönemlerde kredi kullanmış bir kişin, hiç kredi kullanmamış bir kişiye oranla daha yüksek bir puanı vardır. Kredi notu hesaplanırken bu kriterin ağırlığı % 15 civarındadır.
5. Kriter olarak diğer unsurlar bulunur. Bunun kredi notunuz hesaplanırkenki ağırlığı %10 civarındadır.
Findeks Kredi Notu ile doğru ve yanlış bilinenler
1) Kredi başvurusunda bulunmak için bankaya gittiniz. Banka size kredi notunuzu sorar. Yanlış! Findeks Kredi Notu bankaların size soracağı bir bilgi değildir. Yani kredi başvurusunda bulunmak için yanınızda götürülmesi gereken bir belge değildir. Banka gerekli bilgileri sizden alır ve KKB üzerinden kredi performansını kendisi sorgular.
2) Findeks Kredi Notu’nu aldığınızda kredi başvurusu yapmış olursunuz. Yanlış! Findeks kredi notunuzu öğrenseniz bile yine de bir bankaya kredi başvurusunda bulunmanız gerekir.
3) İyi bir Findeks Kredi Notu bankadan kredi almanızı garantiler. Yanlış! KKB bir servis sağlayıcıdır, kredi veren kuruluşlar arasında bir otorite değildir. KKB tarafından üretilen Findeks Kredi Notu şu anda 4. nesildir. 4. nesil Findeks Kredi Notu’nu kredi / kredi kartı karar destek sistemlerinde kullanan banka sayısı sınırlıdır. Bu 4. Nesil Findeks Kredi Notun’un bazı konularda tüm bankaların kredi / kredi kartı başvurusu karar destek sistemlerinde ihtiyaçlarına tam olarak cevap veremediği olarak da yorumlanabilir.
4) Yüksek bir findeks kredi notu için kredi / kredi kartı geri ödemelerini düzenli yapmak esastır. Doğru! Düzenli ödeme derken kastedilen geri ödemelerinizi son ödeme tarihini geçirmeden eksiksiz (kredi kartları için asgari ödeme tutarından az olmamak kaydı ile ) yapmaktır. Ücretli kesim için hesap kesim kullandıkları kredilerin ödeme planlarını veya kredi kartlarının, kredili mevduat hesaplarının hesap kesim tarihlerini maaş gününüze göre ayarlamanız yardımcı olacaktır. Hesap kesim tarihi değişikliği yazımıza buradan ulaşabilirsiniz. Halihazırda son ödeme tarihini geçmiş bir borcunuz varsa, kolay kolay onay alamazsınız.
5) Halihazırda geri ödemeleri devam eden bir krediniz varsa yeni bir kredi kullanmak size tahsis edilen toplam limitinizi etkileyeceğinden kredi puanınızı olumsuz etkileyecektir. Doğru!
6) Kefil olduğunuz bir borcun ödemelerinin düzensiz yapılması veya geri ödemelerde sorun yaşaması, kredi notunuzu ve ilerde yapabileceğiniz kredi başvurularını olumsuz etkiler. Doğru! Alacağı kredi için kendisinden kefil istenen kişilere kefil olmaktan mümkün olduğu kadar kaçının.
7) Çok sık kredi başvurusunda bulunmak kredi notunuzu olumsuz etkiler. Doğru! Her banka için olmasa da, bazı bankaların kredi karar destek sistemleri, kısa sürede çok sayıda kredi başvurusunda bulunulmasını olumsuz olarak değerlendirir. Bu açıdan kredi başvurusunda bulunmak yerine, öncesinde Findeks Kredi Notu’nuzu öğrendikten sonra başvuru yapmak yardımcı olacaktır.
Özetlemek gerekirse; Findeks Kredi Notu bankaların sizden isteyeceği bir bilgi değildir. Bankaya başvuru öncesinde Findeks Kredi Notu’nuzu öğrenmiş olmanız başvurunuzun nasıl değerlendirileceği hakkında bir ön bilgi verebilir. En riskli, orta riskli veya az riakli kategorisine giren bir notunuz varsa ve siz ev kredisi almak istiyorsanız, başvurunuzu puanınız biraz daha yükselene kadar ertelemeyi düşünebilirsiniz. Unutmayın, yüksek bir kredi notunuz olması kredi başvurunuzun onaylanacağı anlamına gelmese de; düşük ve en riskli kategorisine giren bir kredi notu başvurunuzun kesin olarak red olacağı anlamına gelecektir. Bir ufak not, kredi notunuz sıfır puansa, geçmişten gelen hakkınızda bir idari veya kanuni takip kaydı var demektir.