web statistics

İş kurmak için kredi almak istiyorum


Yeni iş kurmak dediğimizde bunu ikiye ayırabiliriz: Birinci ihtimal, kişinin halihazırda faaliyet gösterdiği sektörde işini büyütmek istemesidir. Burada kredi değerlendirme sürecinde bankalar için en önemli kriter, işyeri veya KOBİ’nin ticari geçmişidir. Bugüne kadar ticari faaliyetlere nasıl devam ettiği, bankalarla daha önce girdiği kredi ilişkilerinde ödemelerini aksatıp aksatmadığı gibi kriterlere öncelikle dikkat edilir.

İkinci ihtimal, bugüne kadar hiç ticaretle uğraşmamış; yani üniversiteden yeni mezun, girişimci olmak isteyen, maaşlı işini bırakıp kendi işini kurarak ticarete atılmak isteyen kişilerin başvurularıdır. Bu kişilerin ticari bir geçmişi olmadığı için bankalar bu durumda kişinin bireysel olarak almış olduğu ihtiyaç kredisi, konut kredisi veya kredi kartı gibi ürünlerdeki geri ödeme performansını dikkate alırlar.

Bankaların bu değerlendirmeyi yapabilmesi için, kişinin kredi başvurusu yaparken sektörde faaliyet gösteren şirketin diğer kredilerde olduğu gibi gerekli belgeleri hazırlaması gerekir. Başvuru yapan kişi, yapacakları projeyi veya işi anlatan, ya da işini büyütme niyetindeyse sektördeki geçmiş tecrübesini, başarısını ve firmasının mali verilerini gösteren belgeleri bankayla paylaşmak durumundadır. Buna ek olarak nüfus cüzdanı, vergi levhası, bundan önceki firmaların ticari sicil gazeteleri gibi belgeleri de ibraz etmek gerekir.

Sektörde uzun yıllardır çalışan ve işini büyütmek isteyen bir kişinin yeni bir işyerine ihtiyacı varsa, uzun vadeli bir işyeri (konut) kredisi kullanması uygun olacaktır, zira işyerinin değeri yüksek ve kendini amorti etme süresi daha uzundur. Bunun dışında, kişinin kendi konutunu veya birinden aldığı konutu renove etme veya yapacağı iş için uygun hale getirmek için krediye ihtiyacı olabilir. Bunun için işyerini yenileme kredisi kullanılabilir. Burada kişinin asıl ihtiyacı, yapacağı işin bu parayı ne kadar sürede, hangi vadelerde geri ödeyebileceğine karar vereceği taksitli bir kredidir. Belli dönemlerde blok ödemelerin ya da sadece faizin ödendiği, veya üç ayda bir anaparanın kapatılacağı krediler ise işletme sermayelerinde kullanılır. Bu yüzden kişinin işini yeni kurduğu veya büyüttüğü için taksitli bir kredi kullanması daha uygun olacaktır.

İşini büyütmek isteyen kişi bankayla bir kredi ilişkisine girmek istiyorsa, bundan önce yaptığı ticari faaliyetinden elde ettiği geliri veya bu gelirle elde etmiş olduğu konut veya taşıt gibi demirbaşları teminat olarak gösterebilir. Tüm kredilerde ipotek veya taşıt rehni alınması gibi bir durum söz konusu değildir. Firmaların bu teminatları yaratabilme kapasitesi de önemlidir. Örneğin bir firma devam eden işinde mal veya hizmet sattığı bir şirketten ödemelerini çekle alıyor olabilir. Bunlar da bankalara teminat olarak gösterilebilir.

Kredi tutarına ve vadesine, firmanın bu krediyi geri ödeyebilmek kapasitesine ve süresine göre karar verilir. Bankalar, firmanın faaliyet gösterdiği veya göstereceği konunun hangi aralıklarla, hangi şekilde, ne kadar gelir yaratabileceğini göz önüne alarak kredi türü, tutarı ve vadesine dair bir değerlendirme yaparlar. Örneğin üretim yapan bir firma yaptığı işten dolayı yılda bir kez ödeme alıyorsa, o zaman yılda bir ödemeli kredi alması uygun olacaktır. Ama hizmet veya perakende sektöründe çalışan bir firma hergün gelir yaratıyorsa, banka aylık ödemeli bir krediyi vermeyi seçecektir. Firmanın sadece 3-4 günlük çek ödemeleri, vergi veya maaş ödemeleri için krediye ihtiyacı varsa, o zaman borçlu cari hesap kredisi (kredili mevduat hesabı şeklinde çalışan) tercih edilebilir.

Kredi kullanan kişi, bankadan aldığı krediyi vadesi geldiğinde bankaya geri ödemekle yükümlüdür. Vade tarihinde ödeme yapılmaması halinde banka önce firmalarla anlaşma yoluna gidebilir. Örneğin 36 vadeli kredi kullanmış bir kişi, işlerinin bir süreliğine kötü gitmesi sebebiyle aylık taksit tutarınının tamamını ödeyemeyecek duruma gelebilir. Bu durumda banka daha düşük taksit tutarlı yeni bir ödeme planı önerebilir. Bu plana da uyulmaması halinde banka teminatları tahsil yoluna gidecektir.