Ödeme sistemleri, inovatif ürünlerin en çok geliştirildiği sektörlerin (internet şirketlerinden sonra) başında geliyor. Öyle bir çağdayız ki, hayat mücadelesi içerisinde ev ile iş arasında mekik dokurken en sık yaptığımız iki şeyden biri para harcamak, bir diğeri ise sosyal çevremizle telefonla konuşmak. Dolayısıyla bu iki eylem için en sık kullandığımız cüzdanımızla cep telefonumuzun sağladığı faydaları bir araya getiren çözümleri, şu anda Türk bankaları mobil operatörle ortak çalışarak geliştirmeye başladı bile. Bugünkü yazımızda bu çalışmalarda kimlerin kimlerle işbirliğinde, kimlerle rekabet halinde olduğuna ve çalışmaların ne aşamada olduğuna kısaca değinmek istiyoruz.
Ülkemizde yapılan çalışmaların hemen hepsinde Yakın Alan İletişimi (NFC) standartları temel alınarak çalışılıyor. Altyapısal çalışmalar devam ede dursun, bu yeni çıkacak ürünleri kullanacak tüketicilerin ve onlara altyapı sağlayan bankaların ve mobil operatörlerinin sorumluluklarının ne olacağı konusu hala netlik kazanmış değil. Bu tür hibrid ürünlerin günlük hayatta kullanılması hakkında olası riskler hakkında bir incelememize buradan erişilebilir. Görünüşe göre bu konuda yasal düzenlemelere geçmek için otoriteler her zaman olduğu gibi “Tüketici bir kullanmaya başlasın, sorunları yaşasın, sonra biz yurt dışı uygulamalarını temel alacak yasal düzenlemelere başvururuz. Bu arada ilk olan bankalar yüksek karlarla parsayı toplarlar ama olsun” yaklaşımı hakim.
Cep telefonu ve kredi kartlarını bütünleştiren ürünler üzerinde yapılan işbirliklerinden bir tanesi Garanti Ödeme Sistemleri ve Avea‘nınki. Bu işbirliği hakkında en güncel haber ekim ayının başında karşımıza çıktı. Avea ve Garanti Ödeme Sistemleri’nin bir süredir mobil ödeme sistemlerinde standart olarak kabul edilen NFC üzerine ortak proje yürüttükleri proje ödüle layık görüldü.
Bu projede Garanti Bankası kredi kartlarına sahip müşteriler, alacakları yeni SIM kartlar ile cep telefonlarını değiştirmeden, cep telefonlarıyla temassız ödeme terminallerinin bulunduğu Türkiye’de ve dünyadaki binlerce noktada hızlı ve kolayca ödeme yapabilecek, ödeme çözümlerinin sunduğu kolaylıklardan faydalanabilecekler. Bu özel SIM kartlardan yararlanmak için gerekli olan şartlar ise bir adet AVEA GSM aboneliği ve Garanti Bankası kredi kartı sahipliği. Ödeme sistemi temassız POS’ların kurulabildiği hemen her alanda (toplu taşıma araçlarında, bina girişleri, stadyumlar, içecek ve yiyecek otomatları gibi birçok yerde) geçerli olacak.
Mobil ödeme teknolojileriyle ilgili olarak bir başka işbirliği ise Yapı Kredi Koç Bank ile Turkcell arasında devam eden proje. Orta yaşın üzerinde olanlar hatırlayacaktır, bundan yıllar önce Yapı Kredi ve Turkcell organik olarak bağlı olduğu dönemde hayata geçirilen TURKCELL CARD geçen yıllar boyunca taksitli işlem özelliğinin hemen her kredi kartına girmesi neticesinde silinip gitmişti. Görünüşe göre Turkcell ve Yapı Kredi aralarında artık organik bir bağ olmasa da, ortak markalı (Co Branded) bir kredi kartı çıkartmak için çalışmalara devam ediyor. Proje hakkında şu aşamada verebileceğimiz bilgi, Garanti Ödeme Sistemleri ve AVEA iletişim hizmetleri iş birliğine benzer NFC teknolojilerinin yer aldığı bir çalışma olduğu. Turkcell ortak markalı kredi kartının, mobil finansal işlemler konusunda cep telefonunu aktif olarak kullanan tüketicilere yeni alternatifler sunacak bir hizmetler ağının ilk bacağı olduğunu söyleyebiliriz. Tabii bu konuda asıl yorumlarımızı çok yakın bir zamanda yapılacak ürün lansmanı sonrasında gerçekleştireceğimiz ürün incelememizde sizinle paylaşıyor olacağız.
Bir tarafta kredi kartlarıyla ilgili Garanti Ödeme Sistemleri ile Avea İletişim Sistemleri işbirliği, diğer tarafta Yapı Kredi ve Turkcell işbirliği. Sizce bu yarıştan ilk ürün çıkartan kim olur?
Garanti Ödeme Sistemleri teknoloji ve innovasyon açısından önemli bir gücü elinde bulunduruyor. Garanti Ödeme Sistemleri’nin yumuşak karnı ise projenin diğer ortağı Avea. Avea iyi bir takipçi, teknolojik geliştirmeler konusunda Turkcell’i çok yakından takip ediyor ancak sonuç üretmekte çok zorlanıyor. Türk Telekom’un desteği sayesinde kaynakları bol, ancak bu destek onlarda atalet yaratmış sanki. Örnek vermek gerekirse Avea Mobil İmza projesini hayata geçirebilmeleri için iki seneye yakın bir süre geçmişti ve üçüncü seneye varmak üzere olduğumuz şu günlerde müşterilere mobil imza sertifika dağıtımı konusunda hala önemli sıkıntılar yaşıyor. Garanti Ödeme Sistemleri’nin ipi göğüsleyebilmesi için Avea’nın da işini sırtlanması gerekiyor. Aksi halde ilk mobil ödeme çözümlerinde bu roundu gerek kart sayısında gerekse ciroda sıkı bir rekabet içinde olduğu rakibi Yapı Kredi’ye kaptırması kuvvetle muhtemel.
Bununla beraber Turkcell’in hakim operatör olarak önemli bir müşteri veritabanı var. Yaptığı analizlerle bu veri tabanından para kazanmasını çok iyi biliyor. Avea’nın ise kredi potansiyeli bulunan kamu personeli ağırlıklı bir müşteri veritabanı var. Ödeme sistemleri ve kredi vermek için ideal, ancak son iki senedir bu veritabanına birçok bankayla işbirliğine giderek kredi ağırlıklı olsa da çapraz satış olanaklarını değerlendirdi. Bu işbirliklerine gidilen bankalardan Finansbank, TEB, Denizbank, Yapı Kredi fazla düşünmeden sayabildiklerimiz. Bu açıdan bakacak olursak Avea’nın veritabanı çapraz satış çabalarıyla oldukça yıpranmış gibi görünüyor.
Bizim görüşümüze göre Yapı Kredi ve Turkcell işbirliği serinin ilk yarışında ipi göğüsleyen taraf olur. Turkcell mobil operatörler arasında hakim operatör olarak rakiplerine karşı liderliğini devam ettiriyor. Ayrıca innovasyon konusunda oldukça agresif bir şekilde ilerliyor. Yapı Kredi ise Garanti Ödeme Sistemleri kadar inovatif olmasa da, kredi artı pazarında önemli bir oyuncu ve yaygın bir üye işyeri ağı var. Her iki ortak da oldukça sonuç odaklı olmalarıyla dikkat çekiyor.
Yazımızın sonunda belirtmemiz gerek, görüşlerimiz elimizdeki oldukça sınırlı bilgiye ve çoğunlukla kişisel deneyimlerimize dayanıyor. Tespitlerimizde ne kadar haklı olduğumuz mobil ödemelerle ilgili ilk ürün lansmanıyla ortaya çıkacak.