Bugün internette ile tüketici finansmanı ile ilgili gelişmelere şöyle bir göz gezdirirken, Milliyet Gazetesi ekonomi yazarlarından Meral Tamer’in “Kredi kartımın limiti dolmuş, haberim yok!” başlıklı köşe yazısına denk geldik.
Kısaca özetlemek gerekirse, kendisi Etiler Akmerkez’deki lüks bir süpermarketteki alışverişini tamamladıktan sonra kasada kredi kartının dolan limiti nedeniyle (muhtemelen sırada bekleyen diğer insanların önünde) ödeme yapamamasından bahsetmiş. İlgili yazısında bankalara “Her mağazada bizlere ısrarla 6 taksit, 9 taksit teklif ediliyorsa, her hesap ekstresinde de limitinizin dolmasına şu kadar kaldı’ uyarısı yer almalı” şeklinde hafifçe dokundurmuş.
Meral Tamer ülkemizin en yüksek tirajlı gazetelerinden Milliyet’in saygın ekonomi yazarlarından biridir. Gazetede yayınlanan yazılarını incelerseniz, kredi kartı kullanımı ile tüketicilere yol gösterici, zaman zaman ibret verici paylaşımlarda bulunduğunu da görebilirsiniz.
Yazımıza konu olan makalesinden de çıkarabileceğiniz gibi Meral Tamer, kullandığı kredi kartlarıyla ilgili kendisine gönderilen aylık kredi kartı ekstrelerini, taksitli işlemlerinde kaçıncı taksidin yansıdığına kadar takip edecek kadar özenli ve bilinçli bir tüketici. Meral Tamer’in “Taksitli alışverişlerimin kredi kartımın limitini doldurmaya yaklaştığına ilişkin herhangi bir uyarı hiçbir ekstremde yok!” şeklindeki beyanını biz de bir teyit edelim dedik.
Kredi kartı hizmeti veren bankaların önemli bir kısmı kredi kartlarını kullanan tüketicilere, her ay gönderilen ekstrelerde kullanılabilir limit hakkında bildirim yapıyor. Öte yandan biz de, Meral Tamer’in yazısındaki red provizyona konu olan Garanti Bankası Shop and Miles kredi kartı ekstresini incelediğimizde, ekstreye konu olan kredi kartının kullanılabilir limit bilgisinin bulunmadığını farkettik. Aynı şekilde World Card ekstrelerinde de (en azından elektronik olanlarda) kullanılabilir limit bilgisinin bulunmadığını gördük. Yani Türkiye’nin en fazla kredi kartına sahip iki bankası tarafından müşterilere gönderilen ekstrelerinde, kullanılabilir limit bilgisi yok.
İşte kredi kartı tercihlerinde bilinçli davranmanın neden önemli olduğunu anlatan güzel bir vaka. Günlük yaşamınızda, kredi kartı gibi yoğun olarak kullanabileceğiniz bir ürün hakkındaki beklentilerinizi çıkartıp, bu beklentilere en fazla cevap veren üründe karar vermeniz en doğrusudur. Belki de bu yaşadığı olay, Meral Tamer’in de bundan sonra kredi kartı seçiminde önemli bir kriter olacak.
Ülkemizde kredi kartı ile ilgili uygulamalar birçok ülkeye kıyasla daha sıkı bir regülasyon altında. Tüketicilerin kredi kartı limitlerinin sadece kart sahibi tüketicilerin onayına istinaden artırabileceği, bankaların kredi kartı başvurusu alabilecekleri noktaların sınırlandırılması, kredi kartı sözleşmelerinde kullanılacak standartlar gibi birçok konu yasalarla belirlendi. Tüketicilerin kredi kartları kullanımları hakkında bilgilendirilmesini sağlayan önemli bir enstruman olan kredi kartı ekstrelerinde yer alacak bilgilerin standartlaştırılması, bu düzenlemeler sırasında atlanmış.
Kişinin kredi kartı borcu ile ilgili bilgi sahibi olabileceği en önemli kaynak hiç şüphesiz kredi kartı ekstreleri. Ekstrelerin herhangi bir mağduriyete sebep vermeyecek şekilde, en optimum bilgiler içermesini sağlayacak standartları bankaların kendileri veya BKM aracılığı ile belirlemeleri gerekir.
Hazır bahsi geçmişken kredi kartı limitleriyle ilgili bir kaç faydalı konuya daha değinelim. Kredi kartı şirketleri limitinizi artırmaya bayılırlar. Ödemeleriniz düzenliyse, son ödeme tarihinde kredi kartı dönem borçlarınızın tamamını da ödemiyorsanız, bankalar sizin limitinizi ne kadar çok artırırlarsa sizden o kadar fazla faiz kazanacaklarını düşünürler. Bu saadet zincirinin, yani borcunu taksitlendiren tüketicinin bu şekilde davranmaya uzun süre devam etmesinin, sonsuza kadar tatlı para sağlayamayacağının da bankalar bilincindedirler. Gün gelir borçlu borcun altından kalkamazsa, borcun tasfiyesine giderek kurtarabileceklerini kurtarma yoluna giderler. Kredi kartı işinde olan hiçbir bankacı, nihai amacın bu olduğunu kabul etmeyecektir. Toplumsal olarak kabul edilebilir asıl amacın, bu kaçınılmaz sona ulaşmadan önce söz konusu müşterinin hatasının farkına vararak davranışlarını değiştireceği güne kadar gelir almak olduğunu iddia ederler. Malum, yaşamdan hikayeler söz konusu olduğunda herkes sonu mutlu biten hikaye ister.
Kredi kartında prestij nereden geliyor ?
Bazı tüketicilerde, yüksek limitli birden fazla kredi kartı sahibi olmanın bir prestij kaynağı olduğuna dair yanlış bir algı mevcut. Yüksek limitlerine sahip prestijli kredi kartlarını kullanan kişiler, o kartları kullandıkları için değil, gelirleri o kartları kullanmaya imkan verdikleri için prestijli kabul edilirler. Yani kartta prestij limitte değil, beyan edebildiğiniz düzenli gelirde mevcuttur.
Kredi kartı limiti risk demektir
Limit bankanın size tanıdığı borçlanma oranıdır. O yüzden kredi kartlarınızı tanımadığınız insanların kullanımına açmayın. Kullanmadığınız kredi kartlarını ya güvenli bir yerde saklayın yada hiç kullanmıyorsanız iptal ettirin. Acil durumlar için gelirinizin birkaç katı (üçten fazla olmaması sizin lehinizedir) limitli bir kredi kartınız olması normaldir. Ancak böyle bir limite sahip kredi kartlarınıza iyi sahip çıkmanız gerekir.
Ortalama bir tüketici için yukarıda bahsettiğimiz algılamanın aksine kredi kartı limitinin yüksek olmasından ziyade, gelir ile mantıklı bir oran içerisinde olması iyidir. Özel dönemlerde ipin ucunu farkında olmadan kaçırmanız durumunda, limitiniz size dur der. Tabi Meral Tamer’den öğrendiğimiz üzere kullandığınız kredi kartı ekstresinde kullanılabilir limit bilgisinin yer alması da sizin iyiliğinizedir.